Repasacja

Repasacja (podnoszenie oczek) – profesja polegająca na naprawianiu zniszczonych rajstop bądź pończoch poprzez podnoszenie sprutych oczek.

Repasacja [z francuskiego rapiéçage, czyli naprawa, łatanie], nazywana również podnoszeniem oczek, polegała na ręcznej naprawie zniszczonych pończoch, rajstop bądź skarpet. W technice tej wykorzystuje się specjalną igłę, zakończoną haczykiem i zapadką, dzięki której możliwe jest przewlekanie bardzo cienkich nici i w rezultacie dorobienie uszkodzonych części. Zawodem tym tradycyjnie zajmowały się przede wszystkim kobiety. Do wykonywania pracy repasaczki przydawał się duży zapas cierpliwości oraz dobry wzrok.

W Polsce po II wojnie światowej zawód repasaczki był bardzo popularny, co wynikało z faktu, że zakup nowych, dobrej jakości rajstop był niezwykle trudny i kosztowny. W porównaniu z tym cena repasacji była relatywnie niska, a rajstopy po naprawie wyglądały praktycznie jak nowe. Sytuacja ta utrzymywała się zwłaszcza w latach 60. XX wieku i trwała mniej więcej do końca lat 80. Repasacji można było się nauczyć głównie od mam i babć bądź na kursach organizowanych niekiedy obok kursów kroju i szycia.

Repasaczki miały swoje specjalne punkty usługowe. Zwykle ich małe zakłady mieściły się na obszarze większych obiektów – przy sklepach wielobranżowych, odzieżowych, pasmanteriach, zakładach szewskich, krawieckich czy naprawy parasoli. Często były to wydzielone kąciki ze stołem i krzesłem dla repasaczki. Do pracy potrzebowała ona przede wszystkim dobrego oświetlenia oraz narzędzi – igieł do repasacji, szpilek, nici (najlepiej ze sprutych pończoch) i przyrządu do naciągnięcia pończochy (najczęściej zwykłej szklanki). Igła do repasacji pończoch była skonstruowała z cienkiego drutu zakończonego haczykiem oraz elementem ruchomym w postaci zapadki. Później na popularności zyskały również elektryczne maszynki do repasacji, które umożliwiały wykonanie pracy znacznie szybciej, ale niestety mniej precyzyjnie. Punkty repasacji pończoch w czasach PRL-u były popularnym sposobem prowadzenia jednoosobowego przedsiębiorstwa.

Obecnie, głównie ze względu na stosunkowo łatwo dostępny i niedrogi asortyment pończoszniczy, zapotrzebowanie na repasację znacznie spadło, a punkty świadczące takie usługi poznikały. Prawie nikt nie naprawia teraz uszkodzonych rajstop, bo jest to po prostu nieopłacalne. Klientami i klientkami repasaczek w obecnych czasach są zwykle osoby używające drogich luksusowych bądź specjalistycznych (wykorzystywanych w leczeniu i profilaktyce różnych chorób) pończoch i rajstop. Współcześnie bardzo trudno jest znaleźć punkty repasacji, niekiedy można skorzystać z tego rodzaju usług w zakładach krawieckich (obok innych drobnych usług związanych z cerowaniem). Repasacji można również nauczyć się samemu, a na rynku dostępne są różne rodzaje specjalnych igieł do repasacji.