Szkutnictwo

Szkutnictwo – profesja polegająca na budowie lub naprawie statków, łodzi, jachtów itp.

Szkutnik zajmuje się tworzeniem i naprawianiem takich obiektów jak małe statki, łodzie, jachty czy kutry. Wykorzystuje przy tym drewno bądź tworzywa sztuczne. Praca ta może być wykonywana w sposób rzemieślniczy, przemysłowy albo amatorski. W warsztatach szkutniczych powstają kadłuby małych statków lub ich części. Do połowy XIX wieku szkutnicy prawie nie korzystali z rysunków technicznych, bazując bardziej na doświadczeniu niż wiedzy teoretycznej.

Określenie „szkutnictwo” pochodzi od dawnej nazwy statku rzecznego – szkuty. Termin „szkuta” jest bardzo dawnym zapożyczeniem z języka holenderskiego. Jednostki tego typu pływały m.in. po Wiśle, a używano ich w XVI-XVIII wieku. Określenie „statek” jest z kolei naszym rodzimym słowem, jednak w obecnym znaczeniu używa się go dopiero od XVII wieku: dawniej (od XIV wieku) za jego pomocą nazywano wszelkie mienie, dobytek czy sposób życia, czyli wszystko, co „stało” bądź „było stałe”.

Początki szkutnictwa nie są dokładnie znane, wiadomo jednak, że pierwsze żeglarskie wyprawy odbywały się już w starożytności. W Egipcie kamienie wykorzystywane do budowy piramid transportowano Nilem, a porty w basenie Morza Śródziemnego powstawały już w VII wieku p.n.e. Pierwotnie obiekty pływające nie były zaawansowane technologicznie. Szkutnictwo od samych swoich początków związane było z wykorzystaniem drewna jako podstawowego tworzywa. Z biegiem czasu udoskonalano jego obróbkę oraz techniki budowy łodzi, galer czy żaglowców. Żeglarstwo, a co za tym idzie również szkutnictwo, związane było na przestrzeni wieków z różnymi aktywnościami – towarzyszyło odkrywcom, podróżnikom, politykom oraz wojsku.

Obecnie w całej Europie obserwuje się brak wyspecjalizowanych szkutników potrafiących pracować z drewnem. W dzisiejszych czasach szkutnik musi być osobą wszechstronną, która posiada wiedzę z takich dziedzin jak hydraulika, elektryka czy praca z drewnem i laminatami. Na rynku pracy jest zapotrzebowanie na osoby trudniące się szkutnictwem, znajdują one pracę u producentów przy budowie nowych jachtów czy serwisując już istniejące obiekty. W Polsce funkcjonuje niewiele szkół, w których można zdobyć wiedzę z zakresu szkutnictwa. Jedna z nich znajduje się w Goleniowie, gdzie rokrocznie klasę szkutniczą kończy kilku uczniów.