Szmuklerstwo (pasamonictwo)

Szmuklerstwo (pasamonictwo) – dawne rzemiosło polegające na wyrobie pasmanterii, np. pasów, frędzli, taśm itp.

Szmuklerz, nazywany również pasamonikiem, był rzemieślnikiem zajmującym się wytwarzaniem różnych wyrobów pasmanteryjnych, m.in. pasów, galonów, frędzli, sutaszy, pomponów, wstążek czy taśm służących zwykle do obszywania ubrań i tkanin. Termin pasamonictwo pochodzi od określenia „pasamon” [z włoskiego passamano], które dawniej służyło do nazywania wyrobów szmuklerskich.

Produkty pasamonicze były używane już we wczesnym średniowieczu do zdobienia brzegów szat liturgicznych, tkanin dekoracyjnych i uroczystych ubiorów świeckich. Od wieku XVII wykorzystywano je również przy obiciach meblowych. Stosowanie wyrobów szmuklerskich dość szybko stało się popularne do obszywania m.in. ubiorów świeckich, duchownych, wojskowych czy liberii. Używano ich jednak nie tylko ze względów dekoracyjnych, ale również niekiedy dla wzmocnienia i ochrony brzegów. Do produkcji wyrobów pasamoniczych wykorzystywano najczęściej jedwab i nici metalowe, a czasem również wełnę, len i bawełnę. Podstawową techniką wykorzystywaną w szmuklerstwie było tkanie, które w późniejszym okresie wykonywano również na specjalnie powstałych w tym celu krosienkach. Zdarzało się, że dodatkowo stosowano inne metody, takie jak koronkarstwo czy plecionkarstwo.