Szewstwo

Szewstwo – rzemiosło polegające na naprawie zepsutego i tworzeniu nowego obuwia.

Szewc zajmuje się wytwarzaniem i reparacją obuwia. Do narzędzi używanych w warsztacie szewskim należą: szydła, formy, młotek, nóż, obcążki oraz różnego rodzaju pilniki i raszple. Dawniej, oprócz szewców, istniała również grupa zawodowa trepiarzy, którzy wykonywali obuwie półskórzane. Bardzo liczni byli też szewcy pracujący poza cechami (tzw. partacze), szewcy żydowscy oraz szewcy wiejscy, zaspokajający potrzeby chłopów i służby dworskiej.

Szewstwo rozwinęło się już w czasach starożytnych i było wówczas jednym z najpopularniejszych rzemiosł. Pierwsze cechy szewskie w zachodniej Europie powstały w XI wieku, a na ziemiach polskich w wieku XIII. W dużych ośrodkach istnieli szewcy wyspecjalizowani w konkretnych dziedzinach, a niektórzy z nich jedynie naprawiali obuwie. Ze względu na wykorzystywany surowiec szewców dzielono na tych, którzy wytwarzali tanie i proste obuwie oraz kurdybanów i safianów produkujących dla elity obuwie z drogich materiałów. Podział ten był szczególnie widoczny w XVI i XVII wieku. Wyraźny rozwój szewstwa nastąpił w wieku XIX, kiedy powstały całe osiedla specjalizujące się w produkcji obuwia. Pod koniec XIX wieku pojawiły się zakłady półmechanicznej produkcji obuwia, jednak jeszcze w okresie międzywojennym szewstwo zajmowało wysoką pozycję wśród rzemiosł.

Dawniej szewstwo najczęściej dziedziczone było z ojca na syna i wykonywali je tylko mężczyźni. Nauka zawodu trwała kilka lat i musiała spełniać normy cechowe. Mistrzom szewskim powodziło się znacznie gorzej niż innym rzemieślnikom, jednak mimo to zawód ten cieszył się popularnością. Po II wojnie światowej w wyniku rozwoju masowej i taniej produkcji fabrycznej, liczba zakładów szewskich wyraźnie się zmniejszyła. Pod koniec XX wieku działały przede wszystkim warsztaty zajmujące się naprawą butów oraz nieliczni rzemieślnicy wytwarzający obuwie na zamówienie. Obecnie szewstwo jest zawodem zanikającym, a większość butów produkuje się w dużych fabrykach. W 1973 roku w Warszawie utworzono Muzeum Cechu Rzemiosł Skórzanych.