Kuśnierstwo

Kuśnierstwo – rzemiosło polegające na wytwarzaniu wyrobów skórzanych, takich jak kożuchy, serdaki, czapki czy rękawice.

Kuśnierz zajmuje się produkcją wyrobów skórzanych (odzież, artykuły konfekcyjne czy galanteria futrzarska), takich jak: kożuchy, serdaki, futra, czapki, rękawice, etole czy mufki. Wykorzystuje do tego przede wszystkim wyprawione i uszlachetnione skóry futerkowe. Dawniej kuśnierz sam wyprawiał skórę, a następnie ręcznie szył i zdobił wyroby, ale obecnie niektórzy stosują również szycie maszynowe. Główny proces kuśnierski polega na wycięciu odpowiednich kawałków skóry, zszyciu ich, wyciągnięciu całości na mokro, a następnie zestawieniu pasujących do siebie wycinków i wykończeniu produktu. Kuśnierze zwykli posiadać własne cechy, które określały zasady kształcenia się w zawodzie oraz rozsądzały spory.

Trudno wskazać początki kuśnierstwa, ponieważ już w czasach prehistorycznych ludzie wykorzystywali skóry zwierząt jako okrycia wierzchnie. Dawniej jednak takie zajęcia jak garbowanie, szycie i wyprawianie skór stanowiły aktywności, którymi zajmowała się cała wspólnota, bez wyodrębniania specjalnie do tego przygotowanego zawodu. Pojawienie się odrębnej profesji kuśnierza datuje się na XIV/XV wiek, kiedy w Europie futra stały się wyjątkowo popularne. Produkowano z nich wówczas ubrania i koce oraz obijano nimi meble, wykorzystując futra bardzo różnych zwierząt, m.in. królików czy zajęcy, a nawet wiewiórek.

Na ziemiach polskich kuśnierstwo może poszczycić się długą tradycją. Dotyczy to zwłaszcza obszarów górskich, w których pracownie działały sezonowo (w okresie jesienno-zimowym). Do wyrobu kożuchów, wykorzystywano skóry baranie, w tym najbardziej cenione były skóry młodych baranków. W każdym regionie Polski kuśnierze posługiwali się odmiennym, charakterystycznym dla siebie wzornictwem. Do ozdabiania wykorzystywano hafty, skórzane wykończenia lub wzory oraz dekoracyjne szwy. Dawniej rzemieślnicy stosowali zwykle tę samą, zbliżoną do siebie kolorystykę, bazującą na bieli i kilku odcieniach brązu. Obecnie jednak gama kolorystyczna ornamentyki została znacznie poszerzona, odpowiadając na potrzeby klientów oraz zmieniającą się modę. Wiele nadal działających zakładów kuśnierskim znajduje się m.in. w okolicach Nowego Targu.