ceglarstwo

Ceglarstwo (cegielnictwo, strycharstwo) – rzemiosło polegające przede wszystkim na wyrobie cegieł.

Począwszy od starożytności cegła to jeden z najpopularniejszych materiałów budowlanych. Początkowo wytwarzana była w procesie suszenia na słońcu, następnie, w IV wieku p.n.e., zaczęto wypalać ją z gliny. W XIX wieku pojawiła się cegła wapienno-piaskowa. Ceglarz (inaczej strycharz lub cegielnik) zajmował się przede wszystkim wyrobem cegieł. Oprócz nich produkował również inne elementy ceramiki budowlanej, takie jak ceramiczne płytki podłogowe czy dachówki. Rzemieślnik ten ręcznie formował i wypalał glinę, tworząc z niej twarde, odporne na wilgoć i ogień cegły. Od XVI wieku do wyrównywania powierzchni gliny w formie służył mu przyrząd w formie deseczki, zwany strychulcem.

W kulturach starożytnego Wschodu cegła znana była już od V tysiąclecia p.n.e. W Mezopotamii w III tysiącleciu p.n.e. praktykowano wypalanie cegieł w specjalnych piecach, a umiejętność ta rozprzestrzeniła się później na inne regiony świata. Jednak w starożytności cegielnictwo rozwinęło się zwłaszcza dzięki Rzymianom. W XI wieku w Europie nastąpił wyraźny rozwój ceglarstwa, początkowo w Lombardii, a potem w tych miejscach, które borykały się z brakiem kamienia budowlanego. W Polsce na szerszą skalę cegielnictwo pojawiło się w XIII wieku (architektura gotycka), jednak jego największy rozkwit nastąpił w wieku XIV i związany był z intensywnym rozwojem budownictwa murowanego.

Cegielnie zakładano zwykle bezpośrednio przy placach budowy, ale istniały również działające stale cegielnie miejskie i przyklasztorne. W XVI-XVIII wieku liczba cegielni miejskich powiększyła się oraz pojawiły się zakłady należące do przedsiębiorców budowlanych. Wiek XIX przyniósł mechanizację ceglarstwa, jednak jego znaczenie nieco zmalało ze względu na wykorzystywanie do budowy takich materiałów jak cement, beton, konstrukcje metalowe, szkło czy tworzywa sztuczne. Aktualnie łatwo dostępne tzw. pustaki do wznoszenia budynków są produkowane w zmechanizowanych fabrykach, powodując zanikanie zawodu ceglarza.