Bednarstwo

Bednarstwo – rzemiosło zajmujące się ręcznym wytwarzaniem drewnianych naczyń, opakowań transportowych oraz innych przedmiotów użytkowych (zwykle o przekroju kołowym), wykorzystujące w tym celu technikę klepkową.

Bednarz oprócz beczek wytwarzał takie przedmioty jak: kadzie, balie, czerpaki, maselnice, konewki, wiadra, cebrzyki, wanienki czy kufle. Do produkcji używał odpowiedniego gatunku drewna, w zależności od przeznaczenia zwykle sosnowego, świerkowego, olchowego, lipowego bądź dębowego.

Szczegóły wykorzystywanej techniki stanowiły zazwyczaj pilnie strzeżoną tajemnicę bednarza. Najczęściej jednak naczynie składano z drewnianych klepek mocowanych metalowymi obręczami. Ten sposób konstrukcji znany był Słowianom już w III-IV wieku. Wyroby bednarskie służyły do transportu różnego rodzaju towarów, zarówno stałych, jak i płynnych, przydawały się np. w browarach i kopalniach soli. Dobrego rzemieślnika poznawano po tym, że potrafił złożyć beczkę, która, toczona po ziemi bez obręczy, nie gubiła klepek. Bednarstwo koncentrowało się przede wszystkim wokół dużych miast, gdzie rzemieślnicy wyspecjalizowali się w wykonywaniu konkretnych typów naczyń lub naprawie używanych.

Pod koniec XIX wieku naczynia wykonane z żelaza i szkła zaczęły wypierać te wykonane przez bednarzy. Dodatkowo na osłabienie rynku wpłynął brak odpowiedniego surowca. Bednarstwo, kiedyś powszechne, w drugiej połowie XX wieku zdecydowanie straciło na znaczeniu i znalazło zastosowanie głównie w produkcji przedmiotów dekoracyjnych. Obecnie, w związku z rosnącą popularnością produktów wytwarzanych i przechowywanych w sposób tradycyjny, znaczenie tego rzemiosła rośnie.