rymarstwo

Rymarstwo

Rymarstwo – rzemiosło zajmujące się wyrobem i naprawą uprzęży konnych, siodeł i innych akcesoriów jeździeckich.

Rymarstwo [od niem. Riemen, czyli rzemień] to technika wyrabiania i naprawy przedmiotów ze skóry, artykułów myśliwskich, galanteryjnych i sportowych. Rymarze zajmują się wytwarzaniem skórzanych elementów rynsztunku wojennego, biczów, kagańców, smyczy, a w nowszych czasach również waliz, tek czy pasów napędowych. Wyroby rymarskie są produkowane ręcznie ze skóry (zwłaszcza bydlęcej) oraz włókien roślinnych służących do zszywania, natomiast zapięcia i okucia wykonywane są z różnych metali. Warsztat rymarza składa się m.in. z imadła, konika rymarskiego, ławek do szycia pasów, noży do cięcia skóry, różnych dziurkaczy do wyrabiania otworów, igieł i szydeł.

Wprawdzie początki rymarstwa sięgają czasów starożytnych, jednak jako rzemiosło cechowe powstało ono w zachodniej i południowej Europie we wczesnym średniowieczu, a w Polsce w XIII wieku. Początkowo rymarze osiedlali się przede wszystkim w miastach, ponieważ tam właśnie mieli najwięcej klientów. Na wsi pojawili się w XVI i XVII wieku w okresie rozkwitu gospodarki folwarcznej. Rymarzom okazywano szacunek we wsi, byli rzemieślnikami bardzo cenionymi i poszukiwanymi. W pierwszej połowie XIX wieku zaczęły wchodzić do użytku maszyny rymarskie. Upadek tego rzemiosła zaczął się po 1946 roku, kiedy wydano dekret koncesujący garbarstwo i wyprawę skór przy jednoczesnym pojawieniu się na wsi w dużych ilościach tanich wyrobów fabrycznych.

Główną przyczyną zanikania tego rzemiosła jest ograniczone zapotrzebowanie na wyroby rymarskie. W czasach przed rewolucją przemysłową konie stanowiły główną siłę pociągową, wykorzystywaną w transporcie i rolnictwie, jednak na przestrzeni XX wieku ich rolę w większości przejęły maszyny. Obecnie nastąpiło niewielkie ożywienie w rymarstwie, spowodowane rosnącym zainteresowaniem turystyką konną i jeździectwem. Z usług rymarskich korzystają także dorożkarze, sportowcy uprawiający jeździectwo i rolnicy.

„Ostatni rymarz” (walbrzychfakty.pl)
„Tradycje rzemieślnicze – rymarstwo” (Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu)
„Rymarz – Wincenty Borzym” (VAVA pl – Warszawa na filmowo)