Plecionkarstwo

Plecionkarstwo – rzemiosło polegające na wytwarzaniu przedmiotów dekoracyjnych oraz codziennego użytku, wykorzystujące w tym celu różne materiały i techniki wyplatania.

Plecionkarz, posługując się różnymi technikami plecenia, zajmuje się wytwarzaniem przedmiotów wykorzystywanych w domostwach i gospodarstwach. Do tworzenia plecionek używa takich materiałów jak: wiklina, słoma, sitowie, trawy, korzenie czy młode pędy niektórych drzew. W przypadku wikliny ścinano ją późną jesienią, a następnie przechowywano w formie snopków w szopach bądź stodołach. Przed użyciem trzeba było ją moczyć, dzięki czemu stawała się giętka. Z kolei korzenie wycinano przez cały rok, chroniono przed wysychaniem, a potem poddawano wstępnej obróbce. Do dekoracji powstałych plecionek używano dodatkowej, farbowanej na kolorowo, witki bądź też ciekawą, ozdobną fakturę naczynia uzyskiwano poprzez technikę wyplatania z użyciem kilku witek.

Plecionkarstwo znane jest już od czasów prehistorycznych, zajmowały się nim ludy prowadzące zbieracko-myśliwski tryb życia. Umiejętność wyplatania różnego rodzaju pojemników, które wykorzystywano przede wszystkim do transportu oraz przechowywania żywności, okazała się jedną z najbardziej niezbędnych dla ludzi zamieszkujących wsie i miasteczka. Plecionkarstwo szybko stało się powszechne, a na jego bazie wkrótce zaczęło rozwijać się tkactwo.

Produktami wytwarzanymi przez to rzemiosło były takie przedmioty użytkowe jak: kosze, kufry, łubianki, wiadra czy beczki. Niektórych, ściśle plecionych naczyń z korzenia używano nawet do noszenia wody. Najczęstszym przeznaczeniem wytworów plecionkarskich było jednak przechowywanie żywności oraz wielu innych przedmiotów. Dzięki materiałowi i sposobi wykonania, plecionki charakteryzowały się jednocześnie lekkością, wytrzymałością oraz przewiewnością, dzięki czemu wykorzystywano je również do przetrzymywania brudnej bielizny, dartego pierza oraz mięsa i nabiału.

Dawniej plecionkarstwo zajmowało się przede wszystkim wyrobem przedmiotów użytkowych, obecnie jednak coraz większy akcent kładzie się na ich walory dekoracyjne. Współcześnie plecionkarze, oprócz tradycyjnych wyrobów, wytwarzają też m.in. pudełka, maty, pojemniki czy torebki. Co więcej, technikę wyplatania wykorzystuje się również w budownictwie, np. do produkcji słomianych uli, ogrodzeń czy konstruowania ścian budynków gospodarczych i mieszkalnych. Z plecionki powstają też wiklinowe krzesła, stoły, fotele i szafki, które stały się modne w XIX i XX wieku. Plecionkarstwo ma nawet swoje zastosowanie w modzie poprzez wytwarzanie plecionych kapeluszy czy obuwia ze słomy.